Xã hội hiện đại định nghĩa tính nam là những tiêu chuẩn về cách hành xử của người đàn ông. Họ có áp lực phải gánh vác những kỳ vọng đó. Kết quả là nhiều nam giới cảm thấy lạc lõng, không xác định được vai trò của mình trong xã hội. Một số khác dần có thái độ gay gắt với hy vọng lấy lại những giá trị cũ, dẫn đến hành vi quá khích. Tuy nhiên, trong phim ảnh, hình mẫu nam chính kiểu này được nhiều người trẻ thần tượng và tôn sùng, đặc biệt là cánh đàn ông. Các vai diễn được vào xếp riêng cho một thể loại, được gọi là những “Literally me” character.

Vậy thế nào là nhân vật “Literally me”, và chúng nói gì về thực trạng sức khỏe tinh thần ở nam giới?

Thuật ngữ “Literally me” bắt đầu xuất hiện dưới dạng meme trên Facebook vào năm 2018. Khi người dùng đăng ảnh nhân vật phim yêu thích kèm caption “he’s just like me” hay “he’s literally me”, để bày tỏ sự yêu mến và đồng cảm của mình. Dần dần cộng đồng này hình thành riêng những đặc điểm mà một nhân vật thuộc “thể loại” này sở hữu.

Họ thường là nam hoặc nữ chính của bộ phim, độ tuổi từ 2x đến trung niên, phải sống (hay đúng hơn là sinh tồn) trong một xã hội ngột ngạt, tăm tối. Những người này luôn khó khăn trong việc hòa nhập với cộng đồng. Họ hiện ra như một cá thể lạc lối với những góc khuất của sự cô đơn và nỗi ám ảnh quá khứ. Vì lẽ đó, song hành với “Literally me” character là bệnh tâm lý, bạo lực, mặc cảm và cả những lệch lạc trong suy nghĩ.

Nhân vật “Literally me” đến từ mọi tầng lớp trong xã hội, từ doanh nhân thành đạt tại phố Wall cho đến gã tài xế chuyên chở tội phạm. Họ đều rất khó khăn trong việc phải hòa nhập với xã hội và cùng chia sẻ nỗi bất mãn về thế giới. Có lẽ vì vậy mà rất nhiều bạn trẻ cảm thấy được thấu hiểu mong muốn của những nhân vật này. Nhưng thật khó để nói rằng một người nói mình “giống” như Lou Bloom trong Nightcrawler mà không biết về chứng chống đối xã hội, hoặc yêu mến vai Joker mà quên mất hắn vốn là kẻ rối loạn đa nhân cách.

Vậy “Literally me” đơn giản chỉ là một câu đùa vui hay là thực trạng đáng báo động về những vấn đề tâm lý mà người trẻ đang gặp phải?

Trong thời điểm mà Mỹ vừa ghi nhận con số kỉ lục hơn 50 nghìn trường hợp tự tử ở nam giới vào năm 2023, người trẻ lại đề cao hình tượng nam tính được khắc họa như trong những “American Psycho” hay “Fight Club”. Đáng lo là các nhân vật này đều cổ xúy bạo lực và lựa chọn đối mặt với vấn đề tâm lý theo cách tiêu cực nhất. Vậy nên việc “tâng bốc” thái quá văn hóa “Literally me” có thể dẫn tới nhiều hậu quả khôn lường.

Sau cùng, một bộ phim có tác động tích cực hay tiêu cực đối với người xem, dựa trên rất nhiều yếu tố khác nhau. Điều đó không chỉ thể hiện qua thông điệp được truyền tải mà còn phụ thuộc vào cách mà khán giả đón nhận chúng. Tuy một số bộ phim “Literally me” có cốt truyện cực đoan nhưng chúng đều phê phán hiện thực và bóc tách những mâu thuẫn bên trong vỏ bọc của con người.