Theo thống kê của Spotify, từ tháng 11 năm 2022 đến năm 2023, kết quả tìm kiếm cho từ khóa “shoegaze” tăng hơn 220% toàn cầu. Playlist nhạc shoegaze của nền tảng, Shoegaze Now, cũng tăng tới con số đáng kinh ngạc 800% về lượt nghe kể từ đầu năm 2023. Điều đặc biệt là người nghe thuộc thế hệ Z chiếm hơn 60% lượng người nghe các ban nhạc top đầu như My Bloody Valentine, Slowdive, Blue Smiley,... Vậy shoegaze là gì? Thể loại nhạc này có gì mà hấp dẫn người trẻ đến vậy?
Shoegaze là một biến thể thuộc thể loại alternative rock, có cấu trúc âm thanh dày đặc với “tầng tầng lớp lớp” tiếng guitar điện khác nhau. Đặc trưng loại nhạc này được thể hiện thông qua việc sử dụng rất nhiều các effect (hiệu ứng) như: distortion, reverb, delay, tremolo và phaser. Sự kết hợp này mở ra một không gian nhiễu loạn, mơ hồ, y hệt như những cảm xúc phức tạp sâu bên trong nội tâm của người nghệ sĩ.
Có một điều thú vị ở hầu hết các ban nhạc shoegaze, các tay guitar sẽ chỉ nhìn chằm chằm xuống dưới giày của họ xuyên suốt buổi biểu diễn. Liệu có phải nghệ sĩ của dòng nhạc này bẩm sinh đã nhút nhát và không hề muốn eye contact với khán giả của họ?
Câu trả lời là không! Thực chất dưới chân họ được lắp đặt các thiết bị được gọi là guitar pedal. Chúng đi kèm các nút bấm bằng chân, cho phép người chơi thay đổi âm thanh và effect khác nhau cho guitar mà không phải rời tay khỏi cây đàn của mình. Đó mới là ý nghĩa thật sự đằng sau cái tên “shoegaze”.
Giọng ca kiêm guitarist của nhóm nhạc huyền thoại My Bloody Valentine, Kevin Shields chia sẻ ông từng sử dụng hơn 30 guitar pedals chỉ để tạo ra thứ âm thanh mà mình muốn.
Trước khi chìm vào quên lãng tận 20 năm, shoegaze đã có ánh hào quang của riêng nó vào giữa những năm 90 cùng vô số ban nhạc huyền thoại như My Bloody Valentine, Slowdive, Ride hay lứa nghệ sĩ kế thừa với những Lush, Radio Dept, The Jesus and Mary Chain,... Nhưng với xu hướng retro của dòng chảy âm nhạc và sự lên ngôi của nền tảng TikTok, chúng ta được chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết của thể loại được coi là indie rock này. Rất nhiều các ban nhạc và nghệ sĩ trẻ thành công trong việc làm mới và đưa shoegaze tới đông đảo người nghe nhạc trên toàn thế giới hơn.
Vào đầu năm 2023, cô sinh viên năm nhất Wisp thực hiện bản nhạc shoegaze đầu tiên của mình. Cô dành 2 giờ đồng hồ để thu âm qua chiếc tai nghe Iphone và đăng tải chúng lên TikTok với tiêu đề “Your Face”. Chỉ sau một đêm, đoạn video có ngay 100 nghìn views và đạt được gần 1 triệu view trong một tháng. Ngay lập tức, Wisp đã ký hợp đồng hãng đĩa Interscope khi mới chỉ có một sản phẩm.
Thời kỳ phát triển công nghệ cũng tạo ra sụ thay đổi rất lớn tới cách thức sản xuất nhạc, đặc biệt là sự ra đời của các phần mềm làm nhạc tân tiến. Giờ đây các artist trẻ không cần phải đầu tư hàng chục bộ guitar pedal thì mới tạo ra được effect guitar mà mình mong muốn. Tôi tin chắc chắn rằng thế hệ “shoegazer” mới hứa hẹn sẽ đưa dòng nhạc này vươn xa và kết nối nhiều bạn trẻ lại với nhau.